Vorige week keurde het Verzekeringscomité de gezondheidszorgbegroting voor 2025 goed. Zo werd onder meer beslist om de vergoeding voor teleconsultaties vanaf 1 januari op nul euro te zetten. Aangezien deze beslissing veel vragen oproept, verduidelijken we de belangrijkste punten in onderstaande FAQ.
Let wel, het gaat om een voorstel vanuit het Verzekeringscomité. Het is de Algemene Raad die aanstaande maandag (21 oktober) een definitieve beslissing neemt. In deze raad hebben de zorgverstrekkers slechts een adviserende rol. Het zijn uiteindelijk de sociale partners die de begroting goedkeuren.
1. Wat is de context van deze beslissing?
Ieder jaar dient het Verzekeringscomité (mutualiteiten en zorgverstrekkers) begin oktober een voorstel in bij de Algemene Raad over de gezondheidszorgbegroting. Dit jaar met een waarde van ongeveer 39 miljard euro.
In september luidde ontslagnemend minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke de alarmbel. Door te hoge uitgaven in verschillende sectoren (zoals de farmaceutische industrie, de tandzorg en de artsen) dreigde het budget van het RIZIV volgend jaar met 217 miljoen euro te derailleren. Hoewel dit bedrag relatief klein is in vergelijking met het totale budget van 39 miljard euro, heerste er bezorgdheid over de snelheid waarmee de overschrijding in korte tijd toenam. Specifiek voor de sector van de artsen zat de overschrijding in de categorie ‘raadplegingen en bezoeken’. Daarbij stelden de artsensyndicaten en de mutualiteiten vast dat er het afgelopen jaar een grote stijging was van het aantal teleconsultaties.
2. Wat heeft het Verzekeringscomité beslist over teleconsultaties?
In de sector van de artsen zat de overschrijding van het budget vooral in de rubriek ‘raadplegingen en bezoeken’, waarmee de teleconsultaties in het vizier kwamen. Ter illustratie: in 2023 factureerden de artsen ongeveer 6,3 miljoen euro aan telefonische consulten (dit betekent meer dan één contact per twee inwoners). Dit tegenover 2,3 miljoen euro in 2022. Tegelijk bleven ook de fysieke consultaties bij de huisarts toenemen.
Aangezien er geen duidelijke regels waren over de inhoud van een teleconsultatie en de groei op budgettair niveau onvoorspelbaar was, besliste het Verzekeringscomité uiteindelijk om de waarde van de telefonische consultaties op nul euro te zetten. Het nomenclatuurnummer zelf wordt niet geschrapt. Voor videoconsultaties blijven de voorwaarden en het tarief hetzelfde. Dankzij de tussenkomst van AADM, is het de bedoeling om een nieuwe werkwijze in te voeren voor telefonische raadplegingen vanaf 1 januari 2026. Naast deze nieuwe regeling wordt er voor 2025 een overgangsregeling uitgewerkt. Voor AADM kunnen hiervoor de groeinorm en de indexatie van 2025 worden gebruikt.
3. Waarom heeft AADM deze beslissing niet tegengehouden?
Het behoeft geen betoog dat dit een moeilijke beslissing is. Teleconsultaties zijn ontstaan tijdens de covidperiode om de zorg voor onze patiënten voort te zetten. Bij de hervorming van het kader rond teleconsultaties in 2022 waarschuwde AADM al dat er een gebrek was aan duidelijke regelgevend kader. Tegelijkertijd was er ook een dringende behoefte om dit kader in te voeren, omdat de artsen voordien geen eerlijke vergoeding kregen voor dit werk. Vandaag stellen we vast dat veel artsen deze telefonische raadplegingen hebben geïntegreerd in hun dagelijkse praktijkvoering als een waardevolle aanvulling op de fysieke consulten.
We zijn dan ook niet over één nacht ijs gegaan. We hebben alle argumenten -tot het laatste moment- zorgvuldig afgewogen in het belang van de artsen. Helaas moesten we kiezen tussen de pest en de cholera. Als AADM tegen het voorstel had gestemd, dan was de kans groot dat er in 2025 geen indexering en groeinorm zou zijn (goed voor ongeveer 1,5 miljard euro). Dit zou ernstige gevolgen hebben voor de hele eerste lijn (vroedvrouwen, logopedisten, … maar ook alle huisartsen en specialisten). Dit betekent dat de kosten voor artsen wel geïndexeerd worden, maar hun inkomen niet. Daarnaast lagen er ook voorstellen op tafel die voor AADM absoluut onaanvaardbaar waren, zoals de afschaffing van de accrediteringspremie. Omwille van deze risico’s, nam AADM zijn verantwoordelijkheid en keurden we, net als alle andere artsensyndicaten, het begrotingsvoorstel goed.
4. Is AADM wel voor het belang van de huisartsen opgekomen?
AADM was als enige artsensyndicaat tijdens elk overleg aanwezig om de belangen van de huisartsen te verdedigen. Tijdens elk onderhandelingsmoment en finaal nogmaals op het Verzekeringscomité heeft AADM volgende standpunten expliciet aangehaald:
- De medicomut moet een duidelijk kader uitwerken voor telefonische raadplegingen, alsook een billijke vergoeding voor administratieve taken voorzien.
- In het begrotingsvoorstel is er geen oplossing geformuleerd voor de organisatie van de out-of-hours-care. Net als in de dagelijkse praktijk, verlichten de telefonische raadplegingen de werkdruk tijdens de wachtperiode. Het is absoluut noodzakelijk om dringend verder stappen te ondernemen naar een uniform triagesysteem (1733).
- Zoals AADM had voorspeld, is er geen daling in het aantal contacten bij de huisartsen door de afschaffing van het ziekteattest van één dag. De meeste virale infecties geven tot maximaal drie dagen werkverlet. Dit maakt dat er nu meer consultaties plaatsvinden op dag twee (of dag drie), waarbij huisartsen ook regelmatig de vraag krijgen om de eerste dag afwezigheid retroactief mee te nemen. Wij roepen de sociale partners in de Algemene Raad dan ook om hun verantwoordelijkheid in deze materie ter harte te nemen.
- Een belangrijk deel van de huidige maatregelen binnen de sector artsenhonoraria zijn in tegenspraak met alle de internationale aanbevelingen om meer (en beter) te investeren in de eerste lijn.
AADM vindt dat elke arts recht heeft op een eerlijke vergoeding voor het waardevolle werk dat hij dagelijks verricht, ook voor telefonische raadplegingen. Daarom heeft AADM tijdens de onderhandelingen als enige syndicaat gestreden voor een alternatief.
5. Hoe ziet de toekomst eruit? Wat kan ik verwachten van AADM?
Deze beslissing beroert (terecht!) heel veel artsen. Ook wij ervaren dit als een zware tegenvaller. Als arts staan we echter als geen ander in nauw contact met alle andere zorgverstrekkers in de eerste lijn. Een jaar zonder index en groeinorm zou catastrofale gevolgen hebben voor ons (huisartsen en specialisten) en andere zorgverstrekkers waar wij nauw mee samenwerken. Dit konden we niet riskeren, dus hebben we onze verantwoordelijkheid genomen en de begroting goedgekeurd.
Dit neemt niet weg dat we de komende maanden hard moeten werken aan een volwaardig alternatief. AADM zal er strikt op toezien dat de medicomut effectief een nieuwe werkwijze voor teleconsultaties uitwerkt, zowel voor de dagelijkse praktijk als voor de out-of-hours-care. Daarbij moeten we een billijke vergoeding voor de artsen voorzien en duidelijke randvoorwaarden formuleren.
Heb je na het lezen van deze FAQ nog vragen over de werking van het RIZIV, de verschillende RIZIV-organen of het mandaat van AADM? Lees dan zeker ons webdossier: ‘RIZIV voor dummies’.