In wat voor een surrealistische wereld leven wij? Op 22 december heeft het artsensyndicaat ABSYM-BVAS de opzegprocedure voor het lopende conventieakkoord in gang gezet. Ze willen hiermee en ik parafraseer ‘een artsensyndicaat zijn dat het opneemt voor de vrijheid van de arts, tegen discriminatie van de ambulante zorg en de degens kruist met een minister die alle overleg negeert.’

Dat kan op het eerste zicht misschien op bijval rekenen, maar Is dit realiteit of surrealisme. Laat ons toe om dit hele gebeuren wat dieper te analyseren.

Investeringen in de gezondheidszorg terug naar af

Door het aangetekend schrijven van 22 december heeft het ABSYM-BVAS de opzegprocedure voor het lopende akkoord in gang gezet. Wat zijn hiervan de gevolgen voor de artsen?

In de eerste plaats een groot verlies aan investeringen:

• Consultatie bij de huisarts aan 30 euro: weg.
• Herwaardering van de raadplegingen bij een aantal specialisten: weg.
• Investering van 7,5 miljoen in anesthesie: weg.
• GMD-premie voor startende huisartsen: weg.
• Investering van 16,5 miljoen in de zo nodige ondersteuning van de huisartsenpraktijk: weg.
• Investering van 9 miljoen in initiatieven van de TGR: weg.
• Broodnodige extra financiering voor de wachtposten: weg.
• Verhoogd sociaal statuut voor haio’s en aso’s: weg.
• Invulling van art 155 §3 van de ziekenhuiswet: weg.

En zo kan ik nog even doorgaan.

Het wordt zelfs nog erger. Niet enkel zien de artsen noodzakelijke investeringen in 2023 in een periode van hoge inflatie verdwijnen, de geconventioneerde artsen verliezen zelfs meer dan 6500 euro door het verlies van het sociaal statuut en de premie voor geconventioneerde artsen.

Artsen (en patiënten) zijn de grote verliezers

Daarnaast creëert de opzegging van het akkoord een grote onzekerheid voor de patiënten (en de artsen) voor een maatregel die nog niet eens in voege is (er zijn nog geen uitvoeringsbesluiten van deze wet en het overleg hierover moet nog starten) en waarover het grootste deel van de artsen het eens is dat men bij financieel kwetsbare patiënten geen ereloonsupplementen vraagt. Men kan zich zelfs afvragen waarom de medicomut deze maatregel al niet jaren geleden zelf genomen heeft.

De eerste grote verliezer van de opzegging van dit akkoord (naast de patiënt) is de arts en zeker de geconventioneerde arts.

Vreemde timing

Er zijn daarnaast vreemde kronkels in het besluit van het ABSYM-BVAS om dit akkoord op te zeggen. Vooral de timing valt op.

De wet diverse bepaling is gestemd op 24 november 2022 in de plenaire vergadering van de kamer en verscheen op 9 december 2022 in het staatsblad. Toch heeft het ABSYM-BVAS die hele periode onderhandeld over de invulling van het medicomut-akkoord 2023 en hebben zij op 12 december 2022 hun goedkeuring gegeven aan dit akkoord. Op geen enkel moment is er gezegd: stop wij kunnen geen akkoord sluiten want er is voor ons op 24 november 2022 een rode lijn overschreden.

Op 22 december, nog geen tien dagen nadat ze het akkoord gesloten hebben, zeggen ze het akkoord op met als aanleiding een beslissing die reeds gekend was voor het akkoord 2023 gesloten werd. Wat voor een partner is ABSYM-BVAS nog in het sociaal overleg?

Geconventioneerde artsen worden gegijzeld

Daarnaast zijn ook veel vragen te stellen bij de logica van de opzegging van dit akkoord.  Kan iemand ons immers de logica uitleggen van de opzegging van een conventie als reactie op een maatregel die uitsluitend (partieel) gedeconventioneerde artsen treft?

Artsen die zich 100% houden aan de conventie, worden niet getroffen door de bepalingen uit de wetswijziging. Het zijn vooral de gedeconventioneerde artsen die hier potentieel door getroffen worden. Maar die hebben per definitie geen band met de conventie, behoudens de noodzaak dat er een conventie moet zijn, om te kunnen deconventioneren.

Om de rechten voor (partieel) gedeconventioneerde artsen te vrijwaren worden (partieel) geconventioneerde artsen gegijzeld, worden hun vooropgestelde tarieven afgenomen en bijkomend dreigen zij hun recht op sociaal statuut en de kostencompensatie (budget van 100 miljoen) mis te lopen.

Voor de gedeconventioneerde artsen wordt het zelfs nog gekker. Als gevolg van de opzegging van een akkoord kan de minister zelf tarieven opleggen: aan alle artsen, voor alle patiënten, dus ook de voormalig gedeconventioneerde artsen en ook voor de niet-omniostatuut-patiënten.

Surrealisme ten top

Als antwoord op een minister waarvan zij vinden dat die te veel de macht grijpt, geven ze het belangrijkste wapen dat artsenvertegenwoordigers in handen hebben (het bepalen van de tarieven), nu ook aan de minister.

Dat men het niet eens is met wettelijke initiatieven, is een goed recht in een democratie. Dat men hiertegen protesteert met een betoging of een staking, is ook een democratisch recht. Maar hiervoor een akkoord opzeggen dat vooral de artsen raakt die niets met deze maatregel te maken hebben en diegenen die er wel door getroffen worden, onderwerpen aan vaste tarieven opgelegd door de minister is toch wel surrealisme ten top. Kan iemand ons deze logica eens uitleggen?

Misschien is dus toch niet alles wat het lijkt en is het surrealisme reëler dan men kan vermoeden en zit er achter de simpele stellingen van het BVAS-ABSYM in hun begeleidende tekst toch een complexere realiteit.

En de boer, hij ploegde voort

Laat mij tenslotte eindigen met wat ons het meest bedroeft. Terwijl wij in de medicomut uren debatteren over het opzeggen van een akkoord, zijn wij niet bezig met het zoeken en vinden van oplossingen voor de problemen en frustraties waarmee de artsen op het veld dagelijks geconfronteerd worden.

Wij zijn dus niet bezig met de huisartsen die dagelijks op de toppen van hun tenen lopen en de werkdruk niet meer aankunnen. Wij zijn dus niet bezig met de noodkreet van de pediaters. Wij zijn dus niet bezig met de overvolle ziekenhuizen en de planbare zorg die weer moet uitgesteld worden. Wij zijn dus niet bezig met alle evoluties die er op ons afkomen. Wij zijn niet bezig met hoe we de bevolking kunnen instrueren om op een andere en betere manier met de zorg om te gaan. Wij zijn niet bezig met hoe we ervoor kunnen zorgen dat nutteloze opnames, behandelingen, consultaties vermeden kunnen worden wat tot heel wat frustraties leidt bij de artsen op het veld.

Maar wij zijn wel bezig met de opzegging van een akkoord. Is er iemand nog verbaasd dat de artsen (huisarts en specialist van de Kerkstraat en Dorpstraat) zich niet meer vertegenwoordigd voelen? Is er nog iemand verbaasd dat verkiezing na verkiezing de interesse bij de artsen in de artsenvertegenwoordiging daalt?

Terug naar het realisme?

Hoe surreëel de realiteit ook is, we kunnen alleen maar concluderen dat deze hele saga alleen maar verliezers oplevert: de minister, de artsensyndicaten, de verzekeringsinstellingen, de artsen in het veld die gewoon de beste zorg voor hun patiënten willen leveren, de patiënt die gewoon de zorg wil krijgen die hij of zij nodig heeft.

Wij kunnen alleen maar hopen dat het ABSYM-BVAS deze procedure niet verderzet en zich bij ons aansluit om samen met de artsensyndicaten, de verzekeringsinstellingen en de zorginstellingen het zorglandschap van 2030 uit te bouwen waarin iedere arts met goesting en een billijk inkomen de zorg kan leveren die elke burger op de gepaste wijze nodig heeft.